Planetaire Gezondheid
als Existentiële Uitdaging
Onderzoeksproject
Planetaire Gezondheid als Existentiële Uitdaging
Het onderzoeksproject Planetaire Gezondheid als Existentiële Uitdaging wordt gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en uitgevoerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en Maastricht University (MU). De Faculteit Religie en Theologie van de VU is penvoerder en Hans Alma is de projectleider. Zij werkt samen met Pim Martens, hoogleraar Planetary Health aan de MU. Pim noemt zichzelf een scientivist die zich inzet voor een heilzame mens-dier-natuur relatie. Op deze pagina vind je inhoudelijke informatie over het project.
Lees HIER meer over wie er meewerken aan dit project.
Ter informatie: de projectpagina's worden regelmatig geupdated met de laatste informatie rond het project.
Laatste update 1 april 2025
Existential Challenges of Planetary Health (ECoPH)
Planetaire Gezondheid
Onder de naam Planetary Health ontwikkelt zich een nieuw, interdisciplinair wetenschapsgebied dat de relatie tussen de gezondheid van mensen en hun (globale) omgeving bestudeert. Het project Planetaire Gezondheid als Existentiële Uitdaging levert daaraan vanuit de geesteswetenschappen een bijdrage. Uitgangspunt is de verwevenheid van de gezondheid en het welzijn van alle leven op aarde, en de noodzaak van het herstel van ecosystemen. We onderzoeken hoe de manier waarop mensen onze planeet bewonen daarop van invloed is.
Existentiële Uitdaging
Vraagstelling
De hoofdvraag van het onderzoeksproject is:
Hoe kan de existentiële dimensie van planetaire gezondheid begrepen worden, en op welke manieren kunnen spirituele gezondheid en transformatie in hoe we de aarde bewonen, bevorderd worden?
Aan deze vraag ligt de gedachte ten grondslag dat gezondheid een spirituele dimensie kent, gericht op zingeving en verbondenheid met een groter geheel. Het is moeilijk om van gezondheid in spirituele zin te spreken wanneer we deel uitmaken van een beschadigde en uitgeputte planetaire omgeving. Spiritueel welzijn vraagt oog voor de gezondheid van alle levensvormen waarmee we de aarde bewonen.
Subprojecten
Om de hoofdvraag te beantwoorden, zijn drie deelvragen geformuleerd. Naar elke deelvraag wordt in een subproject onderzoek gedaan.
1. Hoe kan onderzoek naar bestaande ecocentrische wereldbeelden bijdragen aan de ontwikkeling van het wetenschapsgebied Planetary Health, waarbij een antropocentrische gerichtheid op menselijke gezondheid plaats maakt voor een focus op de noodzaak van herstel van ecosystemen?
2. Hoe kan de existentiële dimensie van planetaire gezondheid begrepen worden vanuit filosofisch onderzoek naar de culturele verbeelding en waardering van de relaties tussen mensen en meer-dan-menselijke bestaansvormen, en naar manieren om in die culturele beelden en waarderingen verandering te brengen?
Post doctoraal onderzoek: Lisa Doeland
3. Hoe kan geestelijke verzorging (spiritual care) bijdragen aan spirituele gezondheid en transformatie, in het volle besef van collectief verlies en ecologische rouw?
Aanvullend onderzoek
Het door NWO gefinancierde project Planetaire Gezondheid als Existentiële Uitdaging maakt deel uit van een breder onderzoeksprogramma onder dezelfde naam, met aanvullende subprojecten.
Daarbij gaat het in de eerste plaats om door het Apostolisch Genootschap bekostigd promotie-onderzoek. Het Apostolisch Genootschap is een plaats voor religieus-humanistische zingeving en kent in zijn grondslag een centrale plaats toe aan het begrip liefde. Dit subproject is gericht op de vraag:
Wat kan een religieus-humanistische invulling van liefde bijdragen aan geestelijke verzorging gericht op planetaire gezondheid?
PHD onderzoek: Stephan Huijboom
Daarnaast wordt in het kader van de route geestelijke verzorging en planetaire gezondheid binnen de masterspecialisatie Spiritual Care aan de VU, onderzoek gedaan dat zal resulteren in masterscripties.
Artistiek onderzoek
We streven ernaar in het hele programma wetenschaps- en kunstbeoefening met elkaar in gesprek te laten gaan. Daartoe zullen twee ‘artists-in-residence’ het onderzoek vanaf het begin volgen en begeleiden met artistieke uitdrukkingsvormen. De kunst zal geen illustratie zijn bij de resultaten van het wetenschappelijk onderzoek, maar een volwaardige gesprekspartner. In de wisselwerking tussen wetenschappelijk onderzoek en artistieke expressie ontstaat dieper inzicht in de existentiële uitdagingen waarvoor de bevordering van planetaire gezondheid ons plaatst.
Kunstenaars: Gijs Assman en Claudia de Vos
